She's counting her colours

She’s counting her colours is een reeks borduurwerken gebaseerd op input van derden, en op toeval. Het werk is arbeidsintensief en tijdrovend: het patroon wordt gemaakt door honderden keren met een dobbelsteen te gooien en ieder borduurwerk vergt weken borduurwerk. Het vraagt veel concentratie, iedere fout moet worden uitgehaald en hersteld.
Mijn enthousiasme bij aanvang van ieder nieuw werk wordt gevolgd door een langzaam groeiende tegenzin. Maar dan is daar gelukkig het moment dat ik halverwege ben; afronding komt immers in zicht. De afwerking en het borduren van de kleine cijfertjes vergen op het laatst het uiterste van mijn geduld, want in gedachten ben ik alweer bij het volgende borduurwerk met de nieuwe kleuren. Het feit dat ik input van anderen gebruik helpt mij door te zetten: je wil toch graag het resultaat laten zien, en niet toegeven dat je het helemaal niet meer ziet zitten.

Het idee om anderen de kleuren te laten kiezen komt voort uit het verlangen het uiterlijk van het werk niet op mijn voorkeuren te baseren. Al snel werd ik nieuwsgierig naar de kleurkeuzes van anderen. De deelnemers hebben verschillende achtergronden; van kunstenaar tot kassamedewerkster tot wetenschapper.
Ik stuur mensen een mail met het verzoek kleuren en getallen te kiezen die ik voor het maken van een patroon nodig heb. Het is belangrijk gebleken dat men niet op de hoogte is wat ik met de gegeven informatie ga doen. ‘Als ik geweten had dat je dat zou doen dan had ik andere kleuren gekozen’ is een reactie die ik meerdere keren kreeg bij het tonen van het uiteindelijke resultaat.
De kleuren kunnen worden gekozen uit een digitale kleurenstaal van DMC borduurzijdes. Ik vraag zes kleuren te kiezen en die vervolgens te nummeren van 1 tot en met 6. De borduurwerken worden uitgevoerd in kruissteekjes met DMC splijtgaren met twee draadjes garen over twee draadjes van het borduurlinnen.

De borduurwerken bestaan uit blokjes met een vast formaat. Dit formaat wordt bepaald door de deelnemer te vragen twee uit vier getallen te kiezen. Deze getallen worden vooraf door mij bepaald door viermaal met een dobbelsteen te gooien.
De vraag zou bijvoorbeeld kunnen zijn: 4x4 of 6x3? Het antwoord 6x3 resulteert dan in rechthoekige blokjes van 6 kruisjes breed en 3 kruisjes hoog.
Het gehele blokjespatroon van het borduurwerk wordt verder bepaald door herhaaldelijk de dobbelsteen te werpen. Zo ontstaat een patroon met vele enen, tweeën, drieën, vieren, vijven en zessen die daarna geborduurd worden met de genummerde kleuren.

Ieder borduurwerk wordt afgerond met het borduren van de geboortedatum van de deelnemer, gevolgd door de gekozen DMC nummers en formule. Deze getallen worden geborduurd met één draadje splijtgaren over één draadje borduurlinnen.
Naam en beroep vormen, als het mag, samen de titel van ieder afzonderlijk werk.

De titel is ontleend aan Dark Feather (LAST RESISTANCE)
door Wende Snijders

x x x x x x

‘Die gehele dag werkte ze in stilte, staarde in de bokaal, riep de beelden op en stopte af en toe om te wachten op inspiratie. Ze was zo gehuld in de magische stilte dat ieder voorwerp waarop haar blik viel en elke beweging van haar geheiligde handen, kracht voor de magie werden; het leek af en toe alsof zichtbaar licht haar handen volgde. Drie dagen werkte ze, sliep weinig, at slechts wat gedroogde vruchten, dronk alleen wat water van de Bron. Er waren tijden waarin ze van een grote afstand in haar geest neerkeek op haar vingers, die onwillekeurig werkten.
Bij zonsondergang van de derde dag was het werk af, iedere centimeter van de schede was bedekt met dooreenkronkelende symbolen; sommige ervan herkende ze niet eens. Toen verbrak ze de rituele stilte en zei luid:’Het is volbracht.’ Nu de lange spanning was gebroken was ze er zich van bewust dat ze uitgeput, geschokt en ziek was. Het ritueel had vaak dit gevolg.’

(uit Nevelen van Avalon, Marion Bradley)

x x x x x x

Groen,I. bn. (-er, -st), 1. De kleur hebbend die in het zonnespectrum tussen geel en blauwe in ligt (golflengte 4950-5660 ångström): zo groen als gras; de smaragd is een groene edelsteen; groene ogen; de groene zee; groen en geel worden van nijd, het groene laken, het signaal was groen; hij rust onder de groene zoden; groene vingers hebben;-
2. (van vruchten) nog groen van kleur, onrijp: zijn korentje groen eten;- 4. (fig.) nog niet rijp (van voortbrengselen van de geest); hij is nog groen achter zijn oren;-
5. fris en levenslustig, dartel: een groene weduwe;-
III. Zn. o., 1. groene kleur: het groen is de kleur der hoop; juffertje-in-‘t-groen.

(van Dale, groot woordenboek der Nederlandse taal)

x x x x x x

Toeval
Door Ray Staller

Kansberekening is de studie van het toeval. Als we een munt opgooien, of een dobbelsteen laten rollen, weten we niet hoe de munt terecht zal komen, of welk getal bij de dobbelsteen boven komt. De kansberekening is een vorm van wiskunde die de onvoorspelbaarheid voorspelbaar maakt.

Girolamo Cardano, een gokker, was in de 16de eeuw de eerste die de wiskunde losliet op het toeval. Tot die tijd (en helaas later ook nog) was toeval Gods wil. Pas een eeuw na zijn overlijden werd zijn boek over het dobbelspel (Liber de ludo aleae) uitgegeven. Blaise Pascal en Pierre de Fermat hebben rond 1650 de kansberekening verder vorm gegeven. Al die tijd ging het om gokken. Een klassieke gok was het werpen van vier dobbelstenen en wedden op de kans dat er minstens één keer een zes verscheen. Die kans blijkt gelijk te zijn aan 0.518, dus als je het maar vaak genoeg doet hou je er aan over.

Waar waarschijnlijkheid een grote rol speelt is in het testen van hypotheses. In de 360 dobbelsteenworpen die je hebt meegestuurd zou je verwachten dat ieder cijfer 60 keer voorkomt. Na telling blijkt het cijfer 3 maar liefst 72 keer voor te komen. Is 12 keer meer dan verwacht reden om aan te nemen dat de dobbelsteen "loaded" is? Of dat je niet zuiver willekeurig werpt? De kans dat je 72 keer een 3 gooit in 360 worpen is 0.0133. De hypothese "de dobbelsteen is zuiver" zou je op grond van deze uitkomst kunnen verwerpen maar je loopt dan wel de kans dat je de verkeerde beslissing neemt.

Dit soort testen en redeneringen zijn van enorm belang in sociale studies en in de psycholgie. Maar ook in de medische wereld (helpen medicijnen nou wel of niet) en in de industrie (levensduur van spullen, stress bestendigheid van kabels, enz). En overal speelt dus de kans dat je een verkeerde beslissing neemt een cruciale rol!

In de wereld van de elementaire deeltjes (electronen, protonen, neutronen, ...) heeft waarschijnlijkheid een belangrijke funktie, het vormt de kern van de quantummechanica. Klassiek worden die deeltjes als piepkleine knikkertjes beschouwd. Bij interferentie proeven met electronen volgt tot ieders verbazing dat die electronen zich niet als bolletjes gedragen maar als een golfverschijnsel, net als licht (fotonen). Max Born noemde dat in 1927 een waarschijnlijkheidsgolf. Net als watergolven zijn er toppen en dalen. De amplitude (grootte) van een golf op een gegeven punt in de ruimte is evenredig met de kans dat het electron zich op dat punt in de ruimte bevindt. Hoeveel meetgegevens we ook verzamelen, hoe groot en krachtig de computers ooit zullen zijn, volgens de quantummechanica kunnen we hooguit de kans voorspellen waar een electron, proton, neutron of een ander elementair deeltje wordt aangetroffen.

In de microkosmos heeft de kansrekening het helemaal voor het zeggen.

Referenties
1. Alex's adventures in numberland, Alex Bellos
2. The Fabric of the Cosmos, Brian Greene

x x x x x x